تحلیل جنبش های اجتماعی خاورمیانه با تأکید بر مؤلفه های شرق شناسی ادوارد سعید

Authors

مریم مختاری

استادیار جامعه شناسی دانشگاه یاسوج عبدالرحیم دهقانی

دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه یاسوج

abstract

جنبش های اجتماعی که در سال های گذشته در منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا به وقوع پیوست، بسیاری از معادلات منطقه ای و جهانی را به هم ریخت. در این مقاله ریشه های شکل گیری این جنبش ها باتوجه به مؤلفه های شرق شناسی ادوارد سعید نشان داده شد. روش تحقیق این مقاله روش مقایسه ای و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که اندیشۀ شرق شناسانۀ سعید از یک سو زمینه ساز شکل گیری گفتمان مقاومت شد و از سوی دیگر ازطریق وارد کردن حاشیه و دیگری (شرق) در متن، زمینۀ شکل گیری یک جامعۀ فاقد مرکز ازطریق محور شدن یک سری ایده های جهان شمول شده است. این ایده های جهان شمول از یک طرف منطق دو انگارانۀ غرب را تضعیف کرده و ازطرف دیگر نوعی نماد برای مرزبندی با گفتمان شرق شناسی شد. بنابراین این هویت گرایی اسلامی و بومی باعث شکل گیری نظام چندمرکزی شد و مشروعیت گفتمانی غرب را با چالش رو به رو کرد. سعید بر این باور بود که نباید با اصول و مبانی غرب به مقابله با شرق شناسی پرداخت، بلکه با تأکید بر ارزش های جهان شمول همچون آزادی، یکتاپرستی، نفی ظلم و تبعیض، عدالت گرایی، عقلانیت، صلح جویی، حقوق بشر و کرامت انسانی که ریشه در جهان بینی اسلامی دارد، باید در برابر اندیشۀ شرق شناسی مقاومت کرد. بنابراین باتوجه به اینکه ریشۀ این ایده های جهان شمول در فرهنگ اسلامی است، این کشورها ازطریق تأکید بر این ایده های جهان شمول به نوعی به مقابله با گفتمان شرق شناسی پرداختند و از این طریق توانستند برای خود هویتی مستقل بر مبنای فرهنگ اسلامی ایجاد کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه با تأکید بر مؤلفه‌های شرق‌شناسی ادوارد سعید

جنبش‌های اجتماعی که در سال‌های گذشته در منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا به‌وقوع پیوست، بسیاری از معادلات منطقه‌ای و جهانی را به‌هم ریخت. در این مقاله ریشه‌های شکل‌گیری این جنبش‌ها باتوجه‌به مؤلفه‌های شرق‌شناسی ادوارد سعید نشان داده شد. روش تحقیق این مقاله روش مقایسه‌ای و روش گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که اندیشۀ شرق‌شناسانۀ سعید از یک سو زمینه‌ساز شکل‌گیری...

full text

ادوارد سعید، انقلاب‌های عربی و مسئله امنیت انتقادی در خاورمیانه

پس از وقوع انقلاب‏های عربی یکی از مباحث مهم در مطالعات خاورمیانه، تحلیل موضوعی و تجربی این تحول شگرف از رهگذر نظریه‏ها است. چگونه با رویکردی جدید ودر قالب نظریه پسااستعمارگرایی یا رویکرد سعیدی (ادوارد سعید) می‏توان تحولات سال 2011 و 2012 جهان عرب را مطالعه کرد؟ درواقع با خیزش‏های مردمی سال‏های 2010 و2011 در جهان عرب و رخداد انقلاب‏های عربی، سیمای جدیدی از آرایش قدرت، حکومت و نیروهای اجتماعی و س...

full text

ادوارد سعید و روایت استعمار

تون ادبی باف ت های اجتماعی را با قدرت و پیچیدگی ارائ ه می کنند. این متون تجارب اجتماعی را کامل تر به هم پیوند می دهند. همچنین، شیوه ی بازنمایی متون ادبی می تواند به فهم شای س ته تر و تاریخی تر منجر شود . علاوه بر ای ن ، متون ادبی می توانند دیدگا ه های متفاوت پایدار ایجاد نماین د . از این رو ی ، ادبیات داستانی انتخاب زیباشناخت ی اکثر محققان و منتقدان پسا استعماری است. از دیگرسوی ، تبلور شرق شناس...

full text

کنراد در آثار ادوارد سعید

این مقاله به بررسی نظرات ادوارد سعید دربارة جوزف کنراد می پردازد می کوشد دلایل مرکزیت این رمان نویس را در آراء سعید روشن کند. به نظر نگارنده‘ بررسی سیرتطور نگاه ناقدانة سعید به آثار و اندیشه کنراد می تواند نمایه ای به نسبه دقیق از سیر اندیشه خود سعید باشد. گذشته از وجوه اشتراک زندگی شخصی این دو متفکر‘ مضامینی چون تبعید‘ هویت و استعمار نیز درآثار آنان محوریت دارند. سعید در نخستین آثارش نگاهی ادب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام

جلد ۳، شماره ۷، صفحات ۸۹-۱۱۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023